La 100-a kongreso bedaŭrinde sen mia ĉeesto
De la 12-a ĝis la 15-a de oktobro okazos en Tokio la 100-a Japana Esperanto-Kongreso (http://jek100.esperas.info/). Se mi daŭre estus loĝinta en la japana ĉefurbo, mi certe estus envolviĝinta en la organizado de la kongreso. Nun laborante en Pekino ne estos eble eĉ ĉeesti en tiu jubilea kongreso. Sed dum la rejkjavika UK mi aranĝis, ke raportistino de la Ĉina Radio Internacia faru videan intervjuon al du organizantoj de la japana kongreso.
Dum la UK, cetere, mi povis informiĝi, ke la japana ne estas la plej longedaŭra Esperanto-kongreso. Tiun honoron havas, se ne estas iu kiu daŭras samlonge en aliaj landoj, la skota kongreso, kiu en la venonta jaro okazos por la 109-a fojo.
Kiel ajn, al la 100-a japana kongreso mi volas laŭeble helpi, kaj petis ĵurnalistinon al mi konatan aperigi mian artikolon pri la kongreso en la ĵurnalo, por kiu ŝi laboras. La ĵurnalo, sur kiu baldaŭ aperos la artikolo, nomiĝas Toseishimpoo, kiu aperas dufoje semajne kaj estas legata de miaj iamaj gekolegoj kaj samspeculoj, municipaj oficistoj de la Tokia Metropola Registaro kaj de la registaroj de la aliaj municipoj, kiuj konsistigas la Metropolon de Tokio.
Eble interesus la legantojn kion mi skribis en tiu ĉi artikolo. Do mi tradukis ĝin iom libere, ellasante lingvan prezenton de Esperanto ne necesan por la ĉi-tieaj legantoj, kaj farante kelkajn aldonojn, kiuj ne estas en la japanlingva originalo. Ĉi-subas do la tradukita artikolo, kiu estas nenio alia ol mia esprimo de bondeziroj al la kongreso.
Progreso homara, progreso lingva
De la 12-a ĝis la 15-a de oktobro okazos en la Turhalo Funabori en la urbo Edogawa, Tokio, la 100-a Japana Esperanto-Kongreso. Tiu-rilate menciindas, ke iam ankaŭ en la sino de la Tokia Metropola Registaro funkciis Esperanto-klubo, fondita en 1971. Ĝi ankoraŭ ekzistas, sed ŝanĝis sian nomon kaj ne plu aktivas sine de la nomita registaro.
Por la unua fojo Esperanto furoris en Japanio en la jaro 1906. En septembro tiu-jare oni jam havis la 1-an kongreson. Inter la ĉeestantoj, kies nombro atingis 130, sin trovis OOSUGI Sakae, poste famiĝonta anarkiisto. Tiu ĉi radikalulo pli poste instruis Esperanton ankaŭ al liaj ĉinaj gekamaradoj, kaj tio fariĝis unu el la kanaloj, per kiuj Esperanto penetris en Ĉinion. Oosugi postlasis al ni jenajn vortojn:
Ankaŭ la progreso de la homaro estas malhelpata de tiu malsameco [de lingvoj - U.H.] ne malmulte. Dum ĉio en la socio rapide progresas internacie, sole la lingvoj restas ankoraŭ en la kadro de la nacieco. Tio estas granda malsaĝeco.*
El tiuj linioj estas evidente, ke Oosugi estis konvinkita ne nur pri tio, ke la homaro progresu kaj la socia sistemo estu ŝanĝita laŭ tiu progreso, sed ankaŭ pri tio, ke ankaŭ lingvoj devas trairi simile radikalajn ŝanĝojn. Esperanto estis por li simbolo de tiuj progresoj ne nur lingva sed ankaŭ socia kaj homara.
La politikisto iam faris paroladon en propaganda prelegkunveno pri Esperanto, kaj do verŝajne parolis favore al la lingvo. Ankaŭ Gotoo kaj multaj aliaj japanoj de similaj politikaj tendencoj rigardis Esperanton kiel ilon, per kiu Japanio sekvu kaj eventuale preterŝtupu la homaran progreson.
Eĉ post la dua mondmilito tia konvinko aŭ fakte revo pri la homara evoluo subtenis la popularecon de Esperanto inter japanoj. Ŝajnas, ke ili forlasis tian optimisman bildon nur en la 1980-aj jaroj. Nu, ankaŭ nuntempe ne mankas homoj en Japanio, kiuj persiste okupiĝas pri la lingvo sed la japana socio ĝenerale perdis optimismon pri la homara progreso kaj samtempe intereson pri la zamenhofa lingvo. Mi hipotezas, ke tio estas ĉar ordinaraj japanoj, en la nuna postmoderna epoko, fariĝis multe pli skeptikaj pri la progreso entute kompare kun antaŭuloj en la pasinteco.