Novaĵoj
ENKONDUKO
1.1 Ekzistas kaj estas praktike uzataj la jenaj tri sistemoj por trakti la proprajn nomojn en Esperanto:
a) Plena esperantigo, jam tradicie uzata por multaj gravaj geografiaj nomoj (ekzemple Afriko, Nov-Jorko, Bulonjo-ĉe-Maro, Rejno, Himalajo) kaj por historie gravaj personoj (ekzemple Konfuceo, Julio Cezaro, Ŝekspiro). Plene esperantigitan propran nomon karakterizas kelkaj nepraj trajtoj:
1) Ĝia parola formo uzas nur la 28 Esperantajn sonojn, kiuj en ĝia skriba formo estas reprezentataj de la respektivaj Esperantaj literoj;
2) La nomo havas la finaĵon[1] “-o” (kio estas nepra por ĉiuj Esperantaj substantivoj).[2]
3) Ĉe elparolo de la nomo oni sekvas la akcentajn regulojn de Esperanto.
Krome, en plenaj esperantigoj oni emas eviti sonkombinojn nekutimajn por Esperanto.
b) Parta esperantigo, kiun karakterizas la uzado de Esperantaj literoj prononcataj laŭ la reguloj de Esperanto, sed eventuale kun alia akcentado ol en Esperanta vorto (ekzemple Zamenhof, Gamal Abdel Naser kaj Ban Ki-mun).
c) Uzo de la originala skribo de la propra nomo (tradicie uzata nur se la originala nomo estas skribata per latinalfabetaj literoj, ekzemple Kálmán Kalocsay) aŭ iu pli-malpli akceptita sistemeca latinliterigo de la propraj nomoj, originale skribataj per alia skribosistemo (ekzemple ĉinaj propraj nomoj en pinjina transskribo, kiel Dèng Xiăopíng).
1.2 Aldone, esperantigo (ĉu plena aŭ parta) povas en tri malsamaj manieroj baziĝi sur alilingvaj versioj[3] de la nomo:
a) Ĝi povas baziĝi sur la origina prononco de la nomo, ekzemple Ŝekspiro kaj Budapeŝto.
b) Ĝi povas baziĝi sur la origina skribo de la nomo, ekzemple Londono kaj Freŭdo.
c) Ĝi povas baziĝi sur la origina signifo de la nomo, ekzemple Nigra Maro kaj Bonaero.
Ofte estas uzata kompromiso inter du aŭ tri el ĉi tiuj esperantigo-manieroj, ekzemple Alzaco (bazita sur originaj skribo kaj prononco), Santiago de Ĉilio (bazita sur originaj skribo kaj signifo) kaj Nov-Jorko (bazita sur originaj signifo kaj prononco).
LA AKADEMIO KONSTATAS, KE:
2.1 Ĉiu el la tri sistemoj menciitaj sub 1.1 havas siajn proprajn relativajn avantaĝojn kaj malavantaĝojn:
a) Plena esperantigo pli bone konformas al la spirito de la lingvo, estas facile uzebla parole, ebligas tujan kaj klaran derivadon kaj estas egale oportuna rilate al ĉiuj lingvoj kaj skribosistemoj. Tamen ĝi povas malfaciligi la rekonon de la esperantigita propra nomo; krome, ne ĉiam estas facile elekti la plej taŭgan plene Esperantan formon (ofte pri tio decidas nur la lingva tradicio).
b) Parta esperantigo ebligas facilan legon kaj elparolon de la nomo (se ne atenti pri la akcento, kies pozicio estas neniel indikita), sed manko de la Esperanta finaĵo ne ebligas al la propra nomo iĝi normala Esperanta vorto. Ĉi tiu sistemo estas uzata precipe por la lingvoj kaj skribosistemoj, kiuj uzas alfabeton alian, ol la latinan (kaj ties variaĵojn).
c) Uzo de la originalaj latinliteraj propraj nomoj ofte (sed ne ĉiam) ebligas facilan rekonon de la koncerna vorto en la skriba formo (precipe por tiuj, kies gepatra lingvo uzas variaĵon de la latina alfabeto), sed malebligas facilan derivadon kaj povas kaŭzi multajn problemojn kaj miskomprenojn ĉe la bezono pri ĝia parola uzo.
2.2 Pro la supre prezentitaj konsideroj nun ne eblas rekomendi unu solan ĉiam uzindan manieron trakti diversajn proprajn nomojn en Esperanto.
LA AKADEMIO REKOMENDAS:
3.1 Elektante kaj uzante iun el la prezentitaj sistemoj (depende de la bezonataj celoj en diversaj situacioj) oni ĉiam konsideru kaj pesu la eventualajn avantaĝojn kaj malavantaĝojn, kiujn povas kaŭzi la uzo de ĉiu sistemo en ĉiu konkreta okazo.
3.2 Indas plu flegi kaj subteni la kutimon plene esperantigi ofte uzatajn proprajn nomojn, precipe kiam temas pri:
a) Ofte bezonataj kaj menciataj aferoj (ekzemple la komputil-rilataj nomoj Vindozo, Linukso, Guglo).
b) La propraj nomoj vaste konataj (ekzemple grandaj urboj aŭ aliaj geografiaĵoj; nomoj de eminentaj historiaj personoj, ekzemple Komenio, Voltero, Ejnŝtejno, Baĥo) aŭ ĉiuj ajn nomoj, por kiuj oni bezonas la eblon de facila derivado (ĉefe en scienco, ekzemple Galvano – galvanismo, Koŝio – koŝia vico).
c) La propraj nomoj ofte ripetataj en iu sama teksto (ekzemple la nomo de la ĉefobjekto en iu granda informa teksto aŭ la nomoj de la ĉefaj personoj de iu beletra verko; ekzemple sinjoro Tadeo).
3.3 Dum mankas ĝenerale akceptitaj principoj pri esperantigo de diverslingvaj propraj nomoj, ĉe eventuala esperantigo estas rekomendate sekvi la modelojn de la jam tradiciiĝintaj ekzemploj: interalie, ne ĉiam sufiĉas rekte transskribi la originalan elparolon per la Esperantaj literoj, aŭ simple kopii la skriban formon aldonante al ĝi la finaĵon “-o”; necesas zorgi, ke la rezulto estu ekvilibra rilate la prononcon, skribon, kaj laŭeble facilan rekoneblon. Traduki nomojn aŭ nompartojn eblas en ĉiuj okazoj, kiam la nomo aŭ nomparto havas travideblan signifon en sia origina formo; tamen tia tradukado estas klare preferinda al prononca-skriba adapto nur kiam temas pri nomoj, kies diverslingvaj versioj similas inter si pli laŭ la signifo ol laŭ la prononco kaj skribo (kiel ĉe Nigra Maro).
3.4 Krome, oni konsideru la fonetikajn apartaĵojn de Esperanto: la esperantigo ne entenu silabe elparolendajn konsonantojn (kiel la “r” en Brno[4]), kaj prefere oni evitu nekutimajn sonkombinojn, precipe se por multaj Esperanto-parolantoj estas malfacile prononce distingi ilin de iuj pli kutimaj sonkombinoj (kiel la “rŭ” en Rŭando[5] aŭ la “ngk” en Hongkongo[6], kiujn multaj prononcus same kiel “ru” kaj “nk”).
3.5 Kiam temas pri relative novaj aŭ malmulte konataj esperantigoj (tamen nepre bezonataj en iu konkreta okazo pro la supre prezentitaj konsideroj), oni laŭeble menciu la originalan formon de la nomo parenteze aŭ piednote por eviti miskomprenon.
3.6 La neesperantigitajn proprajn nomojn laŭeble akompanu prononc-indiko konforma al la jenaj postuloj:
a) La prononc-indiko estu prezentita tuj ĉe la unua apero de la propra nomo inter rektaj aŭ rondaj krampoj per minusklaj literoj.
b) La prononc-indiko principe uzu nur la Esperantajn literojn (en la okazo de manko de ĝusta Esperanta sono responda al la alilingva oni prezentu la plej proksiman Esperantan sonon, eĉ se tiel oni nur proksimume transdonas la originalan prononcon kaj perdas iujn informojn).
c) Por indiki la akcenton oni prefere uzu la dekstran tipografian kornon super la akcentata vokalo (tio estas la modelo prezentita en la Fundamento), ekzemple [gastón varengjén]; en la okazoj, kiam ĝia uzo prezentas malfacilaĵon, oni prezentu la akcentatan vokalon majuskle (ekzemple [gastOn varengjEn]).
Rimarko 3.6.1. Kiam tio povas esti utila, precipe en fakaj aŭ enciklopediecaj tekstoj, oni povas libere prezenti diverslingvajn proprajn nomojn ankaŭ en la origina formo, eĉ se ili uzas nelatinliteran skribon. Okaze de nelatinlitera skribo estas tamen dezirinde provizi ilin ankaŭ per latinlitera formo (plene aŭ parte esperantigita) aŭ per prononc-indiko.
Rimarko 3.6.2. En specialaj okazoj, kiam la prezento de ĝusta prononco estas aparte grava, oni povas prezenti ankaŭ aliformajn prononc-indikojn (ekzemple per la uzo de la Internacia Fonetika Alfabeto aŭ iuj aldonaj tipografiaj signoj kaj rimedoj), tamen oni konsciu, ke la sola sistemo egale komprenebla por ĉiuj esperantistoj estas la uzo de la Esperantaj literoj.
3.7 Ĉiu esperantisto povas mem decidi kiuforme uzi sian nomon en la Esperanta medio. Sed oni konsciu, ke formo, kiu ne estas almenaŭ parte esperantigita, ĉiam estos konsiderata kiel fremdaĵo en Esperanta teksto kaj povas esti misprononcita aŭ iel misformita okaze de kopiado aŭ alia reuzo de tiu nomo.
4. Ĉi tiu rekomendo plene anstataŭas la antaŭajn Rekomendojn pri propraj nomoj de la Akademio de Esperanto de la jaro 1989 (el la Aktoj de la Akademio III, 1975 – 1991, Oficiala Bulteno de la Akademio de Esperanto, n-ro 11). Tiuj antaŭaj rekomendoj do perdas sian statuson de validaj rekomendoj de la Akademio de Esperanto.
Kromdeklaro pri la nomoj Zamenhof kaj Vaŝington
La Akademio de Esperanto, lige kun sia esploro pri la skribado de diversgrade esperantigitaj propraj nomoj, rekonsideris rimarkon IV en la Oka Oficiala Aldono al la Universala Vortaro. La rimarko aperis en sekcio I(B) de la Aldono:
“B) 2 propraj nomoj
Paŭl/o
Zamenhof
RIM.IV. La nomo Zamenhof komence estis uzata kun apostrofo (ekzemple en la “Unua Libro”); en la Fundamento (fine de la Antaŭparolo) ĝi aperas sen apostrofo, tiel same kiel la virnomo Vaŝington (12, 19). Dume oni trovas en la U.V., ĉe an/, la urbonomon Nov-Jork sen apostrofo, sed en la ekzercaro (37, L. 1) troviĝas Nov-Jorko, kie ne povas temi pri preseraro. Fakte temas pri neesprimita licenco al la 16a Regulo pri apostrofado de substantivoj, licenco, laŭ kiu ĉe propraj nomoj povas esti forlasata ne nur la finaĵo de l’ substantivo, sed ankaŭ la apostrofo mem.”
(Fonto: Aktoj de la Akademio II, 1968-1974, p. 12.)
La Akademio ĉi-pere nuligas tiun licencan interpreton de la apero de senapostrofaj Zamenhof kaj Vaŝington en la Fundamento kaj konstatas, ke tiuj nomformoj estas rigardendaj kiel nur parte esperantigitaj.
La estraro de la Akademio de Esperanto kaj la direktoro de la Sekcio pri Prononco: Christer Kiselman, prezidanto; Brian Moon, vicprezidanto; Probal Dasgupta, vicprezidanto kaj direktoro de la Sekcio pri Prononco; Renato Corsetti, sekretario.
Notoj
1. Notu ke kiam finaĵo aldoniĝas al iu vortobazo en Esperanto, tiu vortobazo ĉiam devas havi almenaŭ unu silabon. Tial, ekzemple, oni konsideru la nomon Bo ne plena esperantigo, sed nur parta esperantigo.
2. Ĉi tiu regulo ne validas por citaĵecaj nomoj, ekzemple la nomo de la komedio Kiel plaĉas al vi de Ŝekspiro. Sub ĉi tiun fenomenon de citaĵecaj nomoj oni ankaŭ klasigu la uzon de nesubstantivaj Esperantaj vortoj kiel propraj nomoj, ekzemple la nomojn Amplifiki kaj Kore de Esperantaj muzikgrupoj. Tiaj citaĵecaj nomoj eĉ povas enteni skribsignojn kutime ne renkontatajn ene de vortoj; ekzemplo estas la krisigno en la nomo lernu!.
3. La esperantigo povas baziĝi ne nur sur la origina lingvo de la nomo aŭ (ĉe geografiaj nomoj) sur la lingvo parolata en la nomata loko, sed sur diverslingvaj formoj: ekzemple, la Esperanta nomo Kopenhago de la dana ĉefurbo baziĝas ne sur ĝia dana nomo København [kebmháŭn], sed sur ĝiaj nomoj en multaj aliaj eŭropaj lingvoj.
4. Preferinda povus esti la formo Bruno laŭ la germana kaj latina nomoj de tiu urbo (temas pri la dua plej granda urbo de Ĉeĥujo).
5. Preferinda estas la formo Ruando (temas pri la afrika ŝtato).
6. Preferinda estas la formo Honkongo (temas pri speciala administra parto de Ĉinujo).
- Detaloj
- Skribita de Redazione
- Kategorio: Novaĵoj
- Vizitoj: 1446
Por multaj ekster Bruselo, tiaj plenkunsidaj voĉdonoj en la Eŭropa Parlamento (EP) estas kontraŭlogikaj aŭ hipokritaj. Parlamentanoj ĵus akceptis raporton, kiu alvokas la registarojn en la tuta Eŭropa Unio (EU) agadi por daŭra lingva diverseco. Aliaflanke, ili decidis tranĉi la buĝeton de la interpretad-servo.
En si mem, la raporto pri la lingva diverseco estas laŭdinda. Ĝi estis verkita de la korsika parlamentano François Alfonsi. La registaroj devas esti pli atentaj al la minacoj, kiuj povas konduki al formorto de lingvoj, laŭ Alfonsi, kiu mem defendas la korsikan parolatan de 160 mil homoj. Studo de Unesko montras, ke el ĉirkaŭ 255 lingvoj hodiaŭ parolataj en Eŭropo, 128 estas en “danĝero” kaj ĉirkaŭ 90 estas en “serioza danĝero” aŭ “maltrankviliga situacio”.
“Tiuj endanĝerigitaj lingvoj inkluzivas la sameajn lingvojn en la norda Finnlando. Ni laboras por certigi ilian supervivadon pere de ekstra financado por bazlerneja instruado kaj same-lingvaj amaskomunikiloj inkluzive de radio kaj televido”, – diras la finnlanda parlamentano Hannu Takkula.
EP-ano Izaskun Bilbao Barandica el Eŭskio rimarkigas, ke lingvo povas esti endanĝerigita en unu lando, sed ne en najbara lando. “La eŭska lingvo estas en bona sano en la sudo de Eŭskio, sed estas en danĝero en la eŭska-parolantaj areoj de Francio”, – li diras. Bilbao Barandica volas konkretajn rimedojn, kiuj helpos eviti tiajn lingvajn diferencojn en landlimaj regionoj.
Samtempe kun la alvoko protekti la lingvan diversecon kaj la lingvojn en danĝero, la parlamento akceptis planon de la nederlanda parlamentano Esther de Lange por ŝpari monon per “pli efika” interpreta servo. Nun interpretistoj ĉeestos komitatajn kaj aliajn kunvenojn nur post peto de parlamentano. “Ĉiu membro rajtas paroli en sia propra lingvo. Sed malnecesa interpretado devus esti evitita”, diris de Lange.
Laŭ de Lange, la parlamento savos “milionojn” da eŭroj. La Eŭropa Parlamento estas la sola institucio en la mondo kiu funkcias tiom multlingve. Post la membriĝo de Kroatio, parlamentaj kunsidoj povas esti interpretataj el kaj en 24 lingvoj.
Evidente, la kostoj de parlamenta interpretado – sen paroli pri tradukado – estas altaj. Ili estas ĉirkaŭ 58 milionoj da eŭroj jare pro pli ol 5200 kunvenoj. Oni kalkulas pri ĉirkaŭ 100 mil interpretistaj labortagoj. De Lange kalkulas, ke la parlamento povas sennecese elspezi 5 milionojn da euroj jare pro tio, ke preskaŭ 15% da kunvenoj estas nuligitaj lastminute.
Bedaŭrinde, la ŝanĝo de la interpretadreguloj (tio ja ŝparos monon) ne estas sendanĝera por lingva diverseco en la parlamento. Nun multaj neanglalingvaj parlamentanoj parolas angle pro la “simpleco”, eĉ se ili ne bone regas la anglan. Plia malhelpo por alparoli aliajn parlamentanojn propralingve danke al la interpretadservo ne favoras multlingvecon.
Dafydd ab Iago
Ĉi tiu artikolo aperis en la oktobra kajero de La Ondo de Esperanto (2013).
Ĉe represo bonvolu nepre indiki la fonton paperan (se en presaĵo) aŭ retan (se en retejo):
Papere: La Ondo de Esperanto, 2013, №10.
Rete: La Balta Ondo http://sezonoj.ru/2013/09/bruselo-6/
- Detaloj
- Skribita de Dafydd ab Iago - La Ondo de Esperanto, 2013, №10. La Balta Ondo http://sezonoj.ru
- Kategorio: Novaĵoj
- Vizitoj: 1463
Lasta dimanĉe la 29-an de septembro, 2013, okazis la 5-a kongreso de Vjetnama Esperanto-Asocio por la oficperiodo 2013 - 2018. Ĉeestis 106 delegitoj el malsamaj urboj de Vjetnamio kiel Hanojo, Ho Ĉi Minh urbo, Hajfongo, Hajzuongo, Binzuongo. Krome, la kongreso allogis la komunikilojn interesitajn pri Esperanta Movado de Vjetnamio.
Kadre de la kongresa laborprogamo, s-ro Nguyen Van Loi, prezidanto de VEA, raportis pri la movado en la periodo 2008 - 2013, kaj delegitoj aŭdis mallongan prezentadon de s-ro Tran Quan Ngoc pri statuto de VEA. Sekvante, la elironta komitato prezentis la liston de la novaj komitatanoj laŭ rezulto de la konsultiĝa konferenco, kiu estis alte konsentita. Tuj poste, la 16 novaj membroj de VEA komitato prezentiĝis al la ĉeestantaro. S-ro Nguyen Van Loi denove estis voĉdonita kiel prezidanto de VEA, s-ino Do Thi Toan kaj s-ro Tran Quan Ngoc – vicprezidantoj, s-ino Nguyen Thi Phuong Mai – ĝenerala sekretario kaj s-ino Le Thi Thien Thu – estrarano de KAEM.
Rimarkindas, ke en la nuna kongreso, la malneta statuto estis malferme kaj demokratie diskutita, aparte pri eventuala ŝanĝo de la vjetnama nomo de VEA, t.e de “Hội Quốc tế ngữ Việt Nam” al “Hội Quốc tế ngữ Esperanto Việt Nam”. 1/3 de diskutantoj konsentis kaj agnoskis la justecon de la propono. 2/3
(43/64 delegitoj) kontraŭis la proponitan nomon. La diskuta rezulto elstarigis la parolantan verecon deveni de vjetnamaj koroj: monde ekzistas kelkaj internaciaj lingvoj, tamen en Vjetnamio, Esperanto estas la unika internacia lingvo.
Unu el la nepraj partoj de ĉiu kongreso estas rekompencadon al vjetnamaj esperantistoj, kiuj jam grande kontribuis al la enlanda Esperanto-movado. Neesprimebla ĝojo brilis en ĉies okuloj. Poste, ĉeestintoj aprobis la kongresan rezolucion kaj s-ro Nguyen Van Loi deklaris la fermon. Post pli ol 4 laborhoroj kaj rapidaj kaj seriozaj, la 5-a kongreso de VEA sukcese okazis. Kiel kutime, la partoprenantoj prenis komunan foton antaŭ ol adiaŭi unu la aliajn.
Samtaga posttagmeze okazis la kunsido de la novaj komitatanoj. La plenuma komitato de VEA diskutis multe da aferoj, inkluzive de la elekto de respondeculoj pri diversaj komisionoj de la movado kaj la kalkulado de la tutnombro de membraro. Rimarkinde, pli da gejunuloj estis komisiita gravajn laborojn. Tio signifas ke, la fido je junularo forte kreskis. Ekzemple, fraŭlinoj Le Minh Thu (Helenjo), Tran Thi Hoan (Ĝojo) kaj fraŭlo Nguyen Duc Trong (Ĵonilo) respondecas pri informado; s-ino Nguyen Thi Thom Thom kaj fraŭlino Nguyen Thi Nep (Nepo) estas gravaj membroj de trejnada komisiono. Alia grava afero pri kiu la komitatanoj multe prizorgis estas la nuna nombro de aktivaj esperantistoj en Vjetnamio. La plenuma komitato asignis tion al reprezentantoj de diferencaj sekcioj aŭ organizo por taski la fortecon de la movado. La kunveno finiĝis per la diskuto pri la trejnado kaj preparado por la venontajara KS (komuna seminario) okazonta en Ho Ĉi Minh urbo.
Ĝojo – Helenjo
Informada komisiono de VEA: Noto:: Pro tio, ke la novaj anoj de Informada Komisiono de VEA ankoraŭ ne aliĝis al la listoj azio kaj landa agado, ili petis min, Nguyen Thu, eks-komitatano de VEA sendi por ili tiun mesaĝon.
- Detaloj
- Skribita de Redazione
- Kategorio: Novaĵoj
- Vizitoj: 1663
Datrevenoj povas proksimigi aŭ malamikigi homojn. La 15an de decembro estas datreveno kaj emblemo de toleremo kaj interkompreno.
Ĉi-tiun tagon de 1859 naskiĝis en Pollando Ludoviko Zamenhof, laŭ Unesko "unu el la grandaj personecoj" de la homaro.
Li, rimarkante, ke la lingvaj baroj malpermesas komunikadon kaj eĉ pliakrigas malamon, ĵaluzon kaj malamon inter la popoloj, en 1887 al la mondo prezentis esperanton, helpa lingvo por ne-etna egaleca komunikado inter homoj de malsamaj kulturoj.
La nomo de Zamenhof estas ankaŭ ligitaj al hilelismo kaj homanarismo, du projektoj de universala frateco, bazitaj sur homaj rajtoj kaj respekto de diverseco. Tiujn principojn li re-firmigis en la ""Post la granda milito (Alvoko al la diplomatoj)" kontraŭ la sensenca buĉado ĉar "ĉiu lando apartenas ne al tiu aŭ alia gento, sed plene egalrajte al ĉiuj loĝantoj, kiajn ajn supozatan devenon, lingvon, religion aŭ socian rolon ili havas."
Li ne vidis la finon de la milito kaj mortis en 1917 en Varsovio. Lia revo pri homa frateco ŝajnis finita kaj la mondo estis frapita de nova katastrofa milito. Tamen, post kiam armiloj finfine silentis kaj 100 jarojn post la naskiĝo de Zamenhof, eŭropaj ŝtatestroj kunvenis en Romo, kreante la bazojn de la Unio, Nobel-Premiita en la jaro 2012 por ĝia kontribuo al paco.
En 1954, UNESKO nomumis Universalan Esperanto-Asocion konsulta organizaĵo, substrekante la rezultoj akiritaj kaj deklarante ke tiuj kongruas kun la celoj kaj idealoj de Unesko. La Ĝenerala Direktoro estis komisiita sekvi la kurantan evoluon en la uzado de Esperanto en scienco, edukado kaj kulturo, kaj tiucele kunlabori kun Universala Esperanto-Asocio en aferoj koncernantaj ambaŭ organizajojn.
Esperanto, fakte, travivis la persekutojn de la nazia kaj stalinisma reĝimo kaj daŭrigas hodiaŭ komunikigi la mondon. Plia agnosko, alvenas en 1985, kiam Unesko per adopto de nova rezolucio petis "la Ĝeneralan Direktoron daŭre sekvi kun atento la evoluon de Esperanto kiel rimedo por plibonigi la komprenon inter malsamaj nacioj kaj kulturoj". En 2009, okaze de la 150-a datreveno de lia naskiĝo, Google omaĝas Zamenhof-n per publikigo en la serĉilo de speciala emblemo de la usona firmao, kie anstataŭ la litero "L" aperas la flago de la "Verda stelo", simbolo de Esperanto. Ekzistas ankaŭ multaj monumentoj memore de la Doktoro Esperanto: la ĉefurbo kun la plej alta koncentriĝo estas Vieno kaj la omaĝoj pli "malproksimaj" estas la asteroidoj (1421) Esperanto kaj (1462) Zamenhof, malkovritaj respektive en 1936 kaj en 1938 fare de Yrjö Vaisala.
- Detaloj
- Skribita de Redazione
- Kategorio: Novaĵoj
- Vizitoj: 2009
La 1a Junulara Esperanto Kongreso sukcese finiĝis hodiaŭ. Ĝi estis ege granda laboro okazigi kongreson por junuloj en Nankana Sahibo. Ekde fondo de JEP, ni ĉiam planis kolekti junulojn je unu platformo, do la tempo venis kaj ni gaje kongresis kune. S-ro Iqbal Hussain Kharal (Deputita Oficisto de Edukado) estis nia ĉefgasto, li ĉiam subtenas nian junularan agadon por Esperanto kaj ankaŭ li estas lingvemulo. Pli ol 20 junuloj ĉeestis en nia eventaĵo. Kelkaj el ĉeestintoj decidis lerni serioze, do nia kongreso estis fruktodona por nia estonteca Movado.
Post prelegoj pri Enkonduko de Esperanto, Junulara kaj Pakistana Movado komencis klason por lerni. Estis feliĉa tempo, ke oni tuj kaptis la sistemon de Esperanto, nia klaso daŭris 1 horon.
Post klaso, oni transdonis salutmesaĝjon (kun traduko) de s-ro Michael Boris Mandriola (Vicprez. de TEJO), Juan Sebastian Quintero (Vicprez. de Kolombia Esperanto-Ligo), Miĉo Vrhovac (Vicprez. de Esperanto-Societo "La Mondo" el Bosnio kaj Hercegovinio) kaj bondeziroj de s-ro Naeem, prof. Saeed, s-ro Ikhlas el Pakistano, s-ro Salam de landa asocio "PakEsA", s-ro Zubair (KAEM-ano el Pakistano), s-ro Bharat Ghmirie el Nepalo, s-ro Adam el Malajzio, s-ino Marcia Braga de Oliveira el Rio de Janejro (Brazilio) kaj aliaj al ĉeestintoj
Fine, ni prenis kelkajn decidojn plibonigi nian movadon. Ni reelektis estraron por 3 jara laborplano.
Nomo de Nova Estraro por 3 jara laborplano 2013-2016
Prezidanto: f-o Adeel Mahmood Butt
Vic-Prezidanto: f-ino Munaza Afzal
Sekretario: Waqas Atlas
Inform-sekretario: Qasim Ali
Membroj: Muhammad Yaseen, Mashari Mahmood, Tanzeel Butt, Junaid Shah, Waqar Azeem
Laborplano:
1) En nia 3 jara laborplano, Ni enirigos Esperanton en najbaraj distriktoj kiel Ŝejĥupurao, Fajsalabado kaj Lahoro.
2) Okazos la 2an Junularan Esperanto-Kongreson venontjare en la sama urbo (Nankana Sahibo)
3) Ni komencos kontakti al studentaj kaj junularaj organizoj de nia regiono.
4) Ni planos pri organizo de Sudazia Junulara Renkontiĝo de Esperanto en 2015 kiel Komuna Seminario inter Orientaziaj Junuloj okazas. Do, ni anoncos la daton kaj lokon post junio 2014.
5) Ni laboros por iĝi landa sekcio de TEJO kaj informos pri nia agado.
Post decidoj kaj organizi bone la kongreson, oni gratulis unu la alian kaj kongreso akiris je fino.
Amike,
Adeel M. Butt
Prez. de JEP
- Detaloj
- Skribita de Redazione
- Kategorio: Novaĵoj
- Vizitoj: 1489
Al:
Landaj kaj Fakaj Asocioj de UEA
Landaj sekcioj kaj komitatanoj de ILEI
Regionaj Komisionoj (RK), TEJO
Karaj,
Preskaŭ liberiĝinta de la devo finpretigi la revuon Juna amiko, mi rapide raportas al vi tri kaj duonon da punktoj. Kial ne kvar? Nu, la lasta punkto temas nur pri antaŭaverto pri projekto, kies detaligo sekvos.
Juna amiko:
Numero 2013/1 malfruas ses monatojn – mia kulpo. Sed finfine, ĝi nun eniris presejon. Ĉi tio estos la lasta numero, kiun mi redaktos. Feliĉe, la eldonanto de la revuo, ILEI, kunlabore kun mi kaj UEA, troviĝas sur la bona vojo nomumi novan redaktoron kune kun modifita redakta teamo, kies tasko estos reakuratigi la revuon, kaj pli aktive varbi por ĝi. Gravas ne perdi la lastan fizike presatan internacian revuon por lernantoj kaj lernejanoj.
Monda Tago de Instruistoj:
Tiu projekto, lanĉita de ILEI antaŭ unu jaro, tre pozitive progresis. Ni nun havas la rezolucion en deko da lingvoj (tuje mi sendos al vi ties plej freŝan version). Okazis aŭ okazos eventoj en pluraj landoj: Rumanio, Pollando, Hungario, Meksiko kaj sendube pliaj. Landoj kiel Svislando kaj Italio aktive uzis tiun rezolucion por starigi kontaktojn kun instruistaj sindikatoj kaj Unesko-komisionoj. ILEI arigas informojn pri la monda celebrado. Ŝajnas al ni, ke la esperantistoj notas la tagon (la 5an de oktobro) pli aktive ol Unekso mem!
Monata raporto:
La Estraro de UEA provos regule raporti al la Komitato, Konsilio kaj aliaj pri siaj kurantaj laboroj. La unua tia raporto ĵus disiris. Mi kaptas la okazon konigi ĝin ankaŭ al vi.
Aktivula trejnado:
Jen la duon-temo. En sekvaj tagoj vi ricevos bazan dokumenton pri la planoj de UEA sur la kampo de Aktivula Trejnado. Planado progresas por la okazigo de la unua tiucela Seminario en la sekva nord-hemisfera printempo – ene de monato ni konigos la detalojn. Ni esploras eblojn okazigi similajn seminariojn en aliaj mondpartoj.
Aldonaĵo:
Monata raporto de la estraro de UEA.
--
Vicprezidanto de UEA
Komisiito de ILEI pri Juna amiko kaj kurso e125.
- Detaloj
- Skribita de Redazione
- Kategorio: Novaĵoj
- Vizitoj: 1463
Finiĝis lastatempe la elektoj de la estraranoj kaj direktoroj de la Akademio de Esperanto, lingva instanco, kiu de la jaro 1905-a estas je la servo de la komunumo de la parolantoj de Esperanto pri lingvaj aferoj. Laŭ sia statuto: "La Akademio de Esperanto -- mallonge indikota per la vorto Akademio -- estas sendependa lingva institucio, kies tasko estas konservi kaj protekti la fundamentajn principojn de la lingvo Esperanto kaj kontroli ĝian evoluon."
Kaj laŭ la artikolo 2-a pri la taskoj: "La Akademio esploras ĉiajn lingvajn demandojn, kiuj koncernas Esperanton. Ĝi verkas vortaron de Esperanto kun difinoj en Esperanto. Ĝi verkas teknikajn terminarojn, aŭ kontrolas kaj aprobas tiajn terminarojn, verkitajn de aliaj aŭtoroj. Ĝi revizias aperintajn verkojn kaj kritikas ilin el lingva vidpunkto. Ĝi povas doni premiojn al la aŭtoroj de la plej bonaj aperintaj verkoj."
Ne ĉiuj taskoj estas samnivele plenumitaj, sed la plej granda parto jes. Ĉiuokaze por reveni al la elektoj, nun estis elektitaj Christer Kiselman, kiel prezidanto, Probal Dasgupta, kiel vicprezidanto, Brian Moon, kiel vicprezidanto kaj Renato Corsetti, kiel sekretario. Kaj estis elektitaj ankaŭ la jenaj direktoroj de la Sekcioj aŭ Komisionoj notitaj apud ili: Sergio Pokrovskij, Faka Lingvo, Bertilo Wennergren, Gramatiko, Markos Kramer, Ĝenerala Vortaro, Anna Lowenstein, Kontrolado de lerniloj, Alexander Shlafer, Lingva Konsultejo, Paul Gubbins, Literaturo, Probal Dasgupta, Prononco, Carlo Minnaja, Komisiono pri Historio de AdE kaj Nguyen Xuan Thu, Komisiono pri homaj nomoj.
La celoj de la unuopaj sekcioj kaj komisionoj estas ĝenerale klaraj el la nomoj mem. Meritas eble apartan komenton la Lingva Konsultejo.
La Akademio de Esperanto en 1999-a starigis sekcion Lingva Konsultejo. Ĉiu Esperanto-uzanto povas turni sin al la Lingva Konsultejo kun difinitaj lingvaj demandoj por ricevi konsilon aŭ rekomendon. Demandojn pri vortfarado (novaj nocioj, terminoj) la Lingva Konsultejo povas respondi relative rapide; komplikaj gramatikaj problemoj kutime postulas pli longan tempon. La respondoj ne estas decidoj de la Akademio de Esperanto, sed rekomendoj de la Lingva Konsultejo; tamen la Akademio esperas, ke utilas tiu ĉi rapida servo, pri kies manko oni ofte plendis. La Lingva Konsultejo ekde Decembro 2011 publikigas elektitajn respondojn. Kiel demandi la Lingvan Konsultejon? Oni povas uzi la demandoformularon (preferinde)en la paĝo http://akademio-de-esperanto.org/konsultejo/index.html aŭ sendi retpoŝton al
Klare formulu la demandojn, kaj demandu konkrete. Bonvolu indiki ĉe urĝaj demandoj, ĝis kiam vi esperas ricevi respondon. Rapidan respondon ni povas garantii nur al demandintoj, kiuj indikis sian ret-adreson. La sekcio petas nepre ne sendi bagatelajn demandojn, kiujn povas respondi ĉiu sperta esperantisto serĉante en vortaroj kaj aliaj konsult-libroj.
- Detaloj
- Skribita de Renato Corsetti
- Kategorio: Novaĵoj
- Vizitoj: 1519
En Rejkjaviko elektiĝis kiel estraranoj de UEA, Mark Fettes (Prezidanto / MF), Stefan MacGill (Vicprezidanto / SMG), Lee Jungkee (LJ), Barbara Pietrzak (BP), José Antonio Vergara (JAV), Stefano Keller (SK) kaj Martin Schäffer (Ĝenerala Sekretario / MS).
Laŭ koncepto jam prezentita en la Strategia Laborplano, la nova estraro organizas sian laboron laŭ subteamoj. Tiuj teamoj estas jenaj (gvidantoj kursive):
· Mastruma evoluigo (financo, administrado, komunikado, membraro, kongresa politiko): Fettes, Schäffer, MacGill, Lee.
· Monda evoluigo (eksteraj rilatoj, informado, esploro kaj dokumentado): Keller, Vergara, Fettes, Pietrzak.
· Movada evoluigo (landa kaj regiona agado, instruado, aktivula trejnado, kulturo, lingvo, faka kaj scienca agado): MacGill, Pietrzak, Lee, Vergara.
Kompreneble en ĉi tiu unua periodo necesis iom da tempo por eltrovi la plej oportunajn manierojn kunlabori kaj raporti al la Komitato, Konsilio kaj membraro. Nun estas decidite, ke pri tiu ĝenerala komunikado kune respondecos MF kaj MS. Jen do nia unua raporto.
MASTRUMA EVOLUO
Estraro. Okazis kelkaj fizikaj kunsidoj dum UK kaj tuj post ĝi (en sabato kaj dimanĉo). Poste la estraro laboris rete kaj kunsidis dufoje per Skajpo, kvarfoje per telekonferenca sistemo Webex. Ni planas kunsidi telefone proksimume ĉiun duan semajnon. Resumaj protokoloj estos publike legeblaj ĉe uea.org (loko difinota). Leviĝis la demando, kiel limigi estrarajn vojaĝ- kaj restad-kostojn pro estontaj kunsidoj.
Konsilio. Jam fine de la UK okazis neformala kunsido inter la ĉeestantaj konsilianoj kaj estraranoj. Oni kreis guglo-grupon, per kiu estiĝis kelkaj interŝanĝoj de ideoj kaj informoj, sed tamen ankoraŭ farendas la sistemigo de la funkciado. Tiu tasko estas prioritata.
Komitato. Protokolo de la rejkjavika kunveno estas redaktita de la elektitaj protokololantoj, kontrolita de MS kaj BP, kaj baldaŭ haveblos al la Komitato kaj la membraro. La Strategia Laborplano troveblas en uea.org.
Oficejo. Anonco pri la redaktora posteno estas redaktita kaj publikigita, kun limdato fine de septembro. En oktobro 21-23, MF kaj SMG vizitos la Oficejon por konsilighi kun la stabanoj kaj pli detale informighi pri la oficejaj funkciado kaj labordivido.
Membrovarbado. Etformata varbilo plus kotiztabelo estas redaktitaj kunlabore kun CO. Okazis pli vasta diskuto kaj planado de membrovarba kampanjo, inkluzive de sistema ĉeesto en landaj/regionaj kongresoj, kunlabore kun landaj asocioj, k.s. Oni ankaŭ pridiskutas la celon de jarfina donackampanjo. Nova kolora varbilo estas en finpreparo.
Retejo. Venis pluraj proponoj de helpo pri la planado de la nova retejo kaj elekto de tauga firmao; tiu procezo daŭros plurajn semajnojn. Intertempe, pretiĝas portempa renovigo de la nuna retejo, kiu faciligos aliron al informoj por membroj kaj nemembroj.
Kongresoj. Baldaŭ anonciĝos la kongresa temo de UK 2014, ligota al la koncepto de daŭripova evoluo. Okazas diskutoj pri tio kaj aliaj aspektoj de la kongresa programo. La estraro aprobis la efektivigon de surlokaj esploroj pri kongresoj en Lisbono, Portugalio (2016) kaj Pusano, Suda Koreio (2017). Oni ankaŭ ektraktis la planadon de la infanaj kongresetoj de la venontaj jaroj.
MONDA EVOLUO
Unesko: Okazas preparoj partopreni en la Monda Tago de Instruistoj (5 okt.) per diversloka agado.
UN/Unesko: Pretiĝas kalendaro, detala priskribo kaj agadplano de eventoj festendaj, kiuj koncernas la Esperanto-movadon.
Landoj, organizaĵoj, komisiitoj: Aperis retpaĝo helpe al starigo de nia tutmonda reto de komisiitoj, kontaktoj: http://www.lingvaj-rajtoj.org/
Ĝemelurboj. Okazas reorganizado de la agado en la kadro de la Strategia Laborplano.
MOVADA EVOLUO
Aktivula trejnado. Ekokazis diskutoj pri komunaj seminarioj de UEA, TEJO, diversaj landaj asocioj kune kun subvenciaj ebloj por gvidantoj kaj indkaze por partoprenantoj.
Terminologio. La estraro aljuĝis subvencion por trejnado de du aktivuloj en la Somera Terminologia Trejnado de TermNet.
Kulturo. Estas akceptita nova verko en la Serio Oriento-Okcidento, ampleksa poemaro de la pola nobelpremiitino Wisława Szymborska.
Premioj. La estraro kaj CO pretigas resumon de la ĝisnunaj premioj kaj honoroj sub aŭspicio de UEA, prepare al la difino de nova premio donota de korea mecenato.
UNUOPAJ AGADOJ
Aldone al tiuj komunaj decidoj kaj respondecoj, la estraranoj ofte havas okazon persone interveni aŭ respondi al peto de individuo aŭ asocio, aŭ mem entreprenas agadon. Ĉi tiu estas nekompleta listo:
-Kontribuoj por la septembra kaj oktobra numero de la revuo Esperanto (MF);
- Artikolo pri la Strategia Laborplano por la oktobra Ondo de Esperanto (MF);
- Salutmesaĝoj al la japana kaj korea kongresoj (MF);
- Serĉo de nova redaktisto por la revuo Juna Amiko (SMG, MS);
- Daŭrigo de la laboroj pri Esperanto Etape (antaŭe Esperanto 125) (SMG);
- Partopreno en la rumana kongreso (SMG), kaj en ARKONES, Pollando (SMG, BP)
- Dissendo de pluraj mesaĝoj al Landaj Asocioj (SMG);
- Prilaboro de fotoj de komitatanoj por la Reta Jarlibro (MS);
- Kunordigo de monkolekto pro akcidento de bulgara aktivulo Bojidar Leonov (MS);
- Esploro pri traduko de retpaĝo (Global Voices) al Esperanto (MS)
- Kontakto pri la projekto “ZEOj” (SK);
- Esploradoj en CDELI pri la Svislanda historio de UEA en rilato kun UN (SK);
- Duobligo de UEA-membraro en Koreio por 2014 (LJ);
- Esploroj “Novaj landaj asocioj” (LJ)
- Fari liston kaj kontakti Esperanto-Centrojn (LJ);
- Membro-varbado en Facebook (LJ);
- Organizaj aferoj rilate al Esperantologia Konferenco en Bonaero (JAV);
- Regula kontakto kun la TEJO-estraro (MF, JAV).
La raporteto ne povas esti kompleta, sed ni esperas, ke ĝi donas al vi bildon pri nia laboro. Demandoj estas tre bonvenaj!
Nome de la Estraro de UEA
Mark Fettes kaj Martin Schäffer
- Detaloj
- Skribita de Redazione
- Kategorio: Novaĵoj
- Vizitoj: 1878